Hizbullah, (Arapça: حزب الله‎, Allah'ın partisi) Lübnan'da bulunan, hem sivil hem de askeri kanadı olan Şii inançlı siyasi bir partidir. 1982 yılında İsrail'i, o zamanlar işgal etmekte olduğu Güney Lübnan'dan çıkartmak amacıyla kurulmuştur. Hizbullah'ın şu andaki genel başkanı Hasan Nasrallah'dır.

Hizbullah 1982 yılında İran'daki İslam Devriminden esinlenerek kuruldu. Amacı İsrail'i işgal etmekte olduğu Güney Lübnan'dan atmaktı. Ayetullah Humeyni taraftarlarının İran'daki devrimini bölgede yayma amacı da taşıyordu.

Hizbullah siyasi ve silahlı mücadele kanatlarının yanı sıra fakir Lübnan halkına yardım amacıyla birçok kurumlar da işletmektedir. Bunların arasında 4 hastane, 12 klinik, 12 okul ve 2 tane de tarım yardım derneği bulunmaktadır.

Genelde Arap ve Müslüman dünyasında yasal bir direniş örgütü olarak kabul edilen Hizbullah ABD, Kanada, İsrail ve Avustralya tarafından terörist ilan edilmiştir. Avrupa Konseyi ise bu konuda kesin bir tutum almamayı tercih etmiştir.

İç Savaş Dönemi [değiştir]

Hizbullah'ın kendine has bir örgüt olarak ortaya çıktığı tarih kesin olarak bilinmemektedir. Bazı araştırmacılar 1982 tarihini esas almaktayken, diğer araştırmacılar ise 1985 yılına kadar Hizbullah'ın çok sayıda küçük grubun ortak adı olarak kullanıldıldığını kabul etmektedirler. Zamanla bu küçük gruplar tek bir bayrak altında toplanarak Hizbullah'ı oluşturdular.

Lübnan İç Savaşı boyunca Hizbullah ABD ve Avrupa askerlerinin Lübnan'dan atılması amacıyla birçok bombalama eyleminde bulundu. 1983 yılında ABD Elçiliğine yapılan bir intihar eylemi sonucu 17'si Amerikalı 63 kişi öldü. Aynı yıl içinde ABD kışlalarına yapılan saldırıda 241 Amerikalı asker öldü. ABD tamamen kanıtlanmamış olduğu halde Hizbullah'a para yardımı yaptığı gerekçesiyle bu saldırılardan İran'ı sorumlu tuttu. Bu saldırılardan kısa bir süre sonra ABD bütün askerlerini Lübnan'dan geri çekti.

Lübnan'da Hizbullah denetimindeki Şii bölgeleri

Beyrut'ta Hizbullah mitingi, 10 Aralık 2006

İç Savaştan sonraki dönem

1990 yılında Lübnan'da imzalanan Taif anlaşmasıyla iç savaş son buldu. Ancak Taif antlaşmasında Lübnan'daki bütün silahlı grupların silahlarını bırakması öngörülmesine rağmen Hizbullah silahları bırakmadı. Güney Lübnan ordusu ve İsrail'e karşı gerilla savaşını sürdürdü. 15 Mayıs 2000 tarihinde İsrail Lübnan'dan tamamen geri çekildi. Fakat Suriye ordusu Lübnan'daki varlığını sürdürdü.

14 Şubat 2005 tarihinde eski Lübnan başbakanı Refik Hariri suikast sonucu öldürüldü. Suikastın sorumluları kesin olarak belirlenemedi. Ancak olayda Suriye'nin parmağı olduğu görüşü ağırlık kazandı ve halkın tepkisi ve uluslararası baskı sonucu Suriye Nisan 2005'te Lübnan'dan geri çekilmek zorunda kaldı.

Mayıs 2005'te yapılan seçimlerde Hizbullah oylarını büyük ölçüde arttırdı ve Temmuz 2005 yılında kurulan Milli Birlik hükümetinde yer aldı. Ancak Hizbullah ile İsrail arasında sınır bölgelerinde çatışmalar zaman zaman devam etti


Bununla birlikte Hizbullah, askeri eylemlerini bütün hızıyla sürdürüyordu. Sürekli İsrail mevzilerini basıyor, devriyelere tuzak kuruyor, işbirlikçilerine art arda can kaybı verdiriyordu.

Ve nihayet 24 Mayıs 2000 yılında İsrail, işgal ettiği Güney Lübnan’dan tamamen çekilmek zorunda kalmıştı. Hizbullah, bunu bir zafer olarak ilan etti ve o günden bu yana her yıl kutlamaktadır.

Hizbullah’ın büyük sınavı ise, 2006 yılındaki İsrail ile olan 33 günlük savaştır galiba. Daha önce İsrail ile böyle bir savaş yaşamamıştı. Hem hava ve hem de kara saldırısını içeren bu savaş tam 33 gün sürmüş ve Lübnan’ın bir çok yerleşim yeriyle birlikte, başkent Beyrut da çok büyük altyapı tahribatı görmüştü. Sivil can kayıpları yaşanmıştı. Ancak Hizbullah İsrail’e son derece başarılı taktiklerle cevap vermiş ve onu ateşkese zorlayarak zafer ilan etmişti.

Hizbullah, İsrail’e karşı her zaman teyakkuzdaydı. Bununla birlikte Hizbullah, düşman unsurlara karşı mücadelenin bir gereği olarak çağın icaplarına göre kesintisiz bir hazırlık içindeydi. Bu çerçevede, istihbarata son derece önem veriyor ve İsrail’den gelecek muhtemel saldırı ve zararlara karşı önceden haber alma ve tedbir alıp hazırlık yapma yoluna gidiyordu.

Dolayısıyla Hizbullah 2006 savaşı öncesi;

a-      Güçlü bir istihbarat ağı (Düşmanın elinde bulunabilen teknik donanım, silah ve cihazlar hakkında sağlıklı malumat)

b-      Teknik donanım

c-      Güçlü ve bağımsız bir iletişim ağı

d-     Düşmanın gücüne mukavemet gösterebilecek silah ve mühimmat

e-      Askeri elamanların eğitimi

f-       Sığınaklar, üsler, cepheler ve bunlar arasındaki koordinasyon….. konularında iyi bir hazırlık yapmış ve küçümsenmeyecek bir seviyeye gelmişti.

Bütün bunların alt yapısı ise, elbetteki iman gücü, ciddiyet, kararlılık, disiplin ve cesaret ile hareket edip gelecek olan bütün bedellere katlanmadır. Hizbullah zaten bütün bunları ta kuruluşundan beri temel ilkeler olarak benimsemiş ve tavizsiz bir şekilde sürdürmüştür.

Bu hazırlıklar neticesinde Hizbullah, 2006 yılındaki 33 günlük savaş öncesi İsrail’in yapmakta olduğu planlardan haberdar olmuş ve bu planları bozarak iki askerini kaçırarak savaşı öne almıştı.

İsrail havadan saldırı başlatmış, akabinde de kara harekatıyla Lübnan’ın içlerine girmiş ancak yenilerek geri çekilmiş ve ateşkes ilan edilmişti. Bu savaştan sonra İsrail kabinesinde hayli büyük tartışmalar ve suçlamalar yaşandı, İsrail’in mağlubiyetinin araştırılması için komisyon kuruldu.

Hizbullah ise, bu savaşla askeri üstünlüğünü ilan etmiş ve sadece Lübnan’da değil, başta Ortadoğu’da olmak üzere İsrail, ABD ve yandaşları nezdinde de kolay yutulur lokma olmadığını ve ciddiye alınması gerektiğini göstermiş oldu. İslam coğrafyasındaki Müslüman halklar nazarında da büyük bir saygınlık ve prestij sahibi oldu. Lübnan’da ise, ciddi bir prestij ve meşruiyet kazanmakla birlikte artık sarsılmaz bir güç olarak kabul gördü.

Bunun meyvelerini de çok geçmeden almaya başladı.

2008 Cumhurbaşkanlığı seçimleri konusunda çıkan siyasi krizde, Hizbullah önderliğindeki muhaliflerin ileri sürdükleri şartlar ve istekleri kabul edildi. Böylece Hizbullah, Lübnan’daki siyasi ve sosyal dengeleri kendi lehine çevirebilme gücünde olduğunu gösterdi. Doha’da yapılan anlaşma ile, Hizbullah Hükümette bakanlık elde ettiği gibi veto hakkına da sahip olacak. Lübnan’daki bütün gruplar silahtan arındırılacak dendiği halde, Hizbullah silahlarını bırakmayacak. Çünkü bu şart ertelendi. Böylelikle Hizbullah, 2006 yılında ilan ettiği askeri üstünlüğüne ilave olarak, bu anlaşma ile siyasi üstünlüğünü de ilan etmiş oldu.

Ta kuruluşundan beri direnişi esas alan ve düşmanla yüzleşme yolunu seçen Hizbullah, iman esasına dayalı güçlü bir birlik, çağın gereklerine göre donanım ve doğru taktiklerle sürekli büyüdü, güçlendi, başarılardan başarılara imza attı ve bugünlere geldi.

Bize de, bütün bunları iyi okumak, gerekli ders ve ibretleri çıkarmak düşer sanırım.

Selam ve dua ile M. ALİ NUR